Τα πρόσωπα στα οποία θα αναφερθώ με αυτή την ανάρτηση, δεν είναι Αρβανίτες, αλλά συνέβαλαν τα μέγιστα, για να ενισχύσουν με κάθε μέσον, τις Ελληνικές επαναστατικές δυνάμεις της Εύβοιας και της Στερεάς Ελλάδας.
«Ο Χατζή Αντώνης Βισβίζης έλαβε μέρος σε αλλεπάλληλες ναυτικές επιχειρήσεις με το μπρίκι του «Καλομοίρα» και την ηρωική γυναίκα του Δόμνα, τα 5 παιδιά του και 140 ναύτες. Ο Αντ. Βισβίζης συμμετείχε στις ναυμαχίες του Άθω, της Λέσβου και της Σάμου, βοήθησε ενεργά τους επαναστάτες κατά τις επιχειρήσεις των Δημ. Υψηλάντη, Οδ. Ανδρούτσου και Νικηταρά στην Αγ. Μαρίνα Λαμίας και συνέβαλε αποφασιστικά στη διάσωση τους από την επερχόμενη στρατιά του Δράμαλη. Μετά το θάνατο του, συνέχισε την πολύτιμη προσφορά του, η δεύτερη Μπουμπουλίνα της εποχής εκείνης, η Δόμνα Βισβίζη, η οποία, συνεργαζόμενη στενά με τον υπαρχηγό του μπρικιού «Καλομοίρα» καπετάν Σταυρή, συνέχισε την πολιορκία του Ευρίπου και διακρίθηκε στο πεδίο της μάχης. Η φήμη της θρυλικής Δόμνας Βισβίζη έγινε γνωστή ακόμη και στα μέλη των ευρωπαϊκών φιλελληνικών επιτροπών.«- από το βιβλίο «ΘΡΑΚΗ».
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1 – Αρβανίτη Νικόλαου:
Επειδή γεννήθηκα στη Χαλκίδα, θα πρέπει να πληροφορήσω ότι όταν αναφέρονται στη «πολιορκία του Ευρίπου» εννοούν το πασαλίκι του Ευρίπου που ήταν ολόκληρη η Εύβοια και οι συγκρούσεις με τα Τούρκικα καράβια γίνονταν οπουδήποτε γύρω από την Εύβοια. Αυτό το σημειώνω, για να μη φαντάζεται λανθασμένα ο κάθε αναγνώστης, ότι τα Ελληνικά σκάφη, πολιορκούσαν αποκλειστικά το στενό του Ευρίπου.
Τις τελευταίες μέρες υπάρχουν μερικές αναδημοσιεύσεις αναρτήσεων για την ηρωίδα ΔΟΜΝΑ ΒΙΣΒΙΖΗ. Η πρόθεσή μου να ξεκινήσω την ιστοσελίδα «Αρβανίτες-Arvanites-Hellines» και ειδικά από μερικές πολύ μεγάλες Ελληνίδες. Οι Θρακιώτες ήρωες Αντώνης Χατζή-Βισβίζης και η γυναίκα του, η επίσης Μεγάλη Κυρά Δόμνα Βισβίζη, συνέδεσαν και οι δύο τους αγώνες τους, με τους ΕΛΛΗΝΕΣ Αρβανίτες επαναστάτες της Εύβοιας και της Στερεάς Ελλάδας. Υπήρξαν εν δυνάμει από Θαλάσσης συμπολεμιστές των οπλαρχηγών της Εύβοιας, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι συγγενείς μου Κώτσος και Γιαννάκης Δημητρίου. Ο Αντώνης Χατζή-Βισβίζης θάφτηκε στην Εύβοια. Σαν Ευβοιώτης, θεωρώ χρέος μου αυτήν την απόδοση τιμής, ιδιαίτερα, όταν έμαθα, ότι η αρχόντισσα Δόμνα Βισβίζη, είναι ΑΚΟΜΑ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΕΝΕΡΓΟ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΉΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ «Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με άμεση επαφή με την οικογένεια Υψηλάντη και με τον γνωστό φιλικό, Εμμανουήλ Παπά. Σε επιστολές του ο Δημήτριος Υψηλάντης την αποκαλούσε «ευγενεστάτη» και «γενναιοτάτη», ενώ ο Οδυσσέας Ανδρούτσος εξέφραζε εγγράφως την ευγνωμοσύνη του.
Η Αίνος ήταν μια Ελληνική πόλη-λιμάνι με αρχαίες ρίζες, στις εκβολές του Έβρου, δίπλα ακριβώς από τα σημερινά σύνορα, από τη πλευρά της Ευρωπαϊκής Τουρκίας, στον αντίποδα της δικής μας σημερινής Αλεξανδρούπολης. Εκεί γεννήθηκε το 1784, από πολύ πλούσια οικογένεια και εκεί παντρεύτηκε τον πλούσιο καραβοκύρη Αντώνη Χατζή-Βισβίζη, εκεί μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία, από τον Εμμανουήλ Παπά.
Το πληρέστερο κείμενο που είχα βρει, είναι από το XRONOS.GR της Κομοτηνής, στο οποίο έκανα μερικές σημειώσεις.
«Δόμνα Βισβίζη: Η Μπουμπουλίνα της Θράκης
Η αγέρωχη αντιμετώπιση της μοίρας στις κρίσιμες στιγμές της ζωής της και του αγώνα την αναδεικνύουν πρόσωπο πρωταγωνιστικό.
Πουλάκι πόθεν έρχεσαι, πουλάκι γι΄ αποκρίσου
μην είδες και μην άκουσες για την κυρά Δομνίτσα
την όμορφη, τη δυνατή, την αρχικαπετάνα,
πούχει καράβι ατίμητο και πρώτο μεσ’ στα πρώτα,
καράβι γοργοτάξιδο, καράβι τιμημένο,
καράβι που πολέμησε στης Ίμπρος το μπουγάζι;
Και το πουλάκι στάθηκε και το πουλάκι λέει,
την είδα την απάντησα σιμά στο Αγιονόρος
τρεις μέρες επολέμαγε με δυο χιλιάδες Τούρκους
Καράβια εδώ, καράβια εκεί, καράβια παρά πέρα
και τούτη σαν τον αετό ώρμαγε και χτυπούσε
δεξιά ζερβά κι ανάστροφα κι όπου βολούσε ακόμα
κι άκουγες βόγγους δυνατούς και στεναγμούς μεγάλους
κι άκουγες κλάματα πικρά, κατάρες στην κατάρα
κι θάλασσες κοκκίνιζαν ως φέσια των αγάδων.
Γράφει η Ελένη Μπρίτσου, φιλόλογος
Αλάνθαστο και το αισθητήριο και το κριτήριο του λαού. Αναγνωρίζει όπου υπάρχει το αληθινό, το ωραίο, το μεγαλειώδες και η ψυχή της Δόμνας διαθέτει μεγαλείο.
Η Δόμνα θυσίασε περιουσία, εγκατέλειψε γονείς, φίλους και συγγενείς στην Αίνο για δυο αγάπες: της ελευθερίας και του άνδρα της.
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2 – Αρβανίτη Νικόλαου: Στις 23 Μαρτίου 1821, ο Αντώνης Χατζή-Βισβίζης, μετέφερε με το «Καλομοίρα», τον φιλικό Εμμανουήλ Παπά, στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου, όπου και κηρύχθηκε επίσημα η επανάσταση της Μακεδονίας.
Με το ίδιο μπρίκι, τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη 1821, παρελήφθηκε από την Ιερά Μονή Εσφιγμένου, ο αρχιστράτηγος της Μακεδονικής Επανάστασης του 1821, Εμμανουήλ Παπάς, προκειμένου να φυγαδευθεί στην Ύδρα, επειδή οι Τούρκοι ετοίμαζαν εισβολή στο Άγιο Όρος και το συγκεκριμένο ιστορικό Μοναστήρι, για να τον συλλάβουν. Στο «Καλομοίρα» επέβαινε και η Δόμνα Βισβίζη. Ο Εμμανουήλ Παπάς απεβίωσε στα μισά της διαδρομής μεσοπέλαγα από καρδιακή προσβολή και κηδεύτηκε στην Ύδρα στις 5 Δεκέμβρη 1821, όταν έφτασε το σκάφος μεταφέροντας νεκρό τον μεγάλο αγωνιστή).
Από το Μάιο του 1821 μαθητεύει δίπλα του στην πολεμική Αρετή, την Υψηλοφροσύνη, την Αφοβία, τη Γενναιοδωρία. Έχει πάρει το βάπτισμα του πυρός εδώ και μήνες, συμμετέχοντας στις πολεμικές επιχειρήσεις στο Αιγαίο.
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ 3 – Αρβανίτη Νικόλαου: Στις 21 Ιουλίου 1822, ενώ ο στόλος του Αντώνη Χατζή-Βισβίζη από 30 μικρά και μεγάλα σκάφη, έδινε στον Μαλιακό κόλπο σκληρή μάχη υποστήριξης του Οδυσσέα Ανδρούτσου, του Δυοβουνιώτη και πολλών άλλων οπλαρχηγών της Εύβοιας και της Στερεάς Ελλάδας. Ξαφνικά, ο καπετάν Αντώνης Βισβίζης, ο Ναύαρχος, πέφτει νεκρός από βόλι στα πόδια της Δόμνας του. Δυστυχώς, επειδή το βόλι δεν μπορούσε να προέρχεται από τις γραμμές των Τούρκων, είχε μείνει σαν συνείδηση στους τότε αγωνιστές, ότι ο Αντώνης Βισβίζης δολοφονήθηκε από χέρι προδότη.
Τώρα, στα πόδια της κείτεται νεκρός ο άνδρας της και αυτή αρπάζει το τιμόνι της “Καλομοίρας” και της Μοίρας της… Έβαλε τον νεκρό άντρα της στο αμπάρι και όχι μόνο συνέχισε τη μάχη, αλλά βοηθούμενη από τον ύπαρχο του άνδρα της τον Καπετάν Σταύρο Αινίτη, διοργάνωσε και μια πρωτοφανή μεταφορά των ανδρών του στρατηγού Οδυσσέα Ανδρούτσου στην Εύβοια, για να τους απεγκλωβήσει από τους Τούρκους του Δράμαλη. Την άλλη μέρα, στη Λιχάδα Ευβοίας, πίσω από το ιερό του ναού των Αγίων Αναργύρων, έθαψε και θρήνησε τον ήρωα άντρα της).
Το κράτος, με το πρόσωπο των Αρεοπαγιτών (για να κρύψει τις πομπές του;), της στερεί το ταίρι της, μα αυτή συνεχίζει αψήφιστα να διακινδυνεύει και τη δική της ζωή και των παιδιών της για την Πατρίδα. Η “Προσωρινή Υπερτάτη Διοίκηση” προφασίζεται αχρημασία και αυτή αφειδώς και ανυστερόβουλα αντλεί και εξαντλεί τις τελευταίες λίρες από την κασέλα της για τον Αγώνα. Οι αρχές μετά από συνεχείς αναφορές της, της επιτρέπουν να μείνει σε δύο δωμάτια χωρίς πόρτες και παράθυρα στο Ναύπλιο το 1824. Αυτής που φιλοξένησε και στέγασε επί μήνες στην αίθουσα του πλοίου της την Κυβέρνηση της Στερεάς Ελλάδας.
Το κράτος, με το πρόσωπο των Αρεοπαγιτών (για να κρύψει τις πομπές του;), της στερεί το ταίρι της, μα αυτή συνεχίζει αψήφιστα να διακινδυνεύει και τη δική της ζωή και των παιδιών της για την Πατρίδα. Η “Προσωρινή Υπερτάτη Διοίκηση” προφασίζεται αχρημασία και αυτή αφειδώς και ανυστερόβουλα αντλεί και εξαντλεί τις τελευταίες λίρες από την κασέλα της για τον Αγώνα. Οι αρχές μετά από συνεχείς αναφορές της, της επιτρέπουν να μείνει σε δύο δωμάτια χωρίς πόρτες και παράθυρα στο Ναύπλιο το 1824. Αυτής που φιλοξένησε και στέγασε επί μήνες στην αίθουσα του πλοίου της την Κυβέρνηση της Στερεάς Ελλάδας. Η ατρόμητη ηρωίδα που, βοηθούμενη από τον ύπαρχο του άνδρα της τον Καπετάν Σταύρο Αινίτη, συνεχίζει – μετά τη δολοφονία του άνδρα της, αστέναχτη και αδάκρυτη – μέχρι την άλλη μέρα τη μάχη, ώσπου κόπασε αυτή, για να πλεύσει στη Λιβάδα της Ευβοίας και να θάψει τον άνδρα της στο ναό των Αγίων Αναργύρων.
Η Αρχικαπετάνα, που οι Αρεοπαγίτες θα της ζητήσουν να συνεχίσει τον αποκλεισμό του Ευρίπου (Εύβοιας) και να συνδράμει στις επιχειρήσεις της στεριάς με κανονιές από το πλοίο της, θα συνεχίσει αγόγγυστα (χωρίς εκδικητική μανία για τον άδικο θάνατο του άνδρα της) και άφοβα τον Αγώνα της, ενός αγώνα διπλού, όχι μόνο του πολέμου αλλά και της επιβίωσης. Οι λίρες στην κασέλα σώνονται, η μισθοδοσία όμως των ναυτών και τα πολεμοφόδια καλύπτονται από την αρχή του Ξεσηκωμού με έξοδα των Βισβίζηδων. Η “Καλομοίρα” πάλι ταλαίπωρη και λαβωμένη από τις πολεμικές επιχειρήσεις και την παραμονή της τόσον καιρό στη θάλασσα χρειάζεται καλαφάτισμα και παλάμισμα. Φθάνουν στη Δόμνα οι υπαινιγμοί για τη μετατροπή της σε μπουρλότο (πυρπολικό). Έπειτα, είναι και οι “μνηστήρες” της “Καλομοίρας”, αχρείοι, που εκμεταλλευόμενοι την χηρεία της και απαξιώνοντας το φύλο της, θέλουν να σφετερισθούν το μπρίκι της και να αναλάβουν τη διοίκησή του. Αγωνίζεται να το ασφαλίσει με “επικυρωτικό της κυριότητας του κληρονομικού κτήματος επ΄ονόματι των ανηλίκων παιδιών μου”. Οι πάσης φύσεως πιέσεις, οι οικονομικές και των Υδραίων, την εξαναγκάζουν μετά από τρία χρόνια ναυμαχιών να παραδώσει για πυρπολικό στους Υδραίους το άλλοτε κόσμημα της Αίνου, το τόσο στενά συνυφασμένο με την ύπαρξη της.
Το 1824 καταφεύγει στο Ναύπλιο πάμφτωχη, γιατί της άρπαξαν και τα τελευταία κοσμήματα που της είχαν απομείνει, και μετά από περιπέτειες της επιτρέπεται να μείνει στα δύο δωμάτια, χωρίς πόρτες και παράθυρα, που ήταν εθνικό κτήμα. Εκεί δέχθηκε το δεύτερο τραγικό χτύπημα της μοίρας: Είδε να πεθαίνουν από την πανώλη τα τρία μικρότερα αγόρια της. Μέσα σε αυτές τις στερήσεις και τις κακουχίες που η ηρωίδα ζούσε, ήρθε και ένα ευχάριστο μήνυμα: Το φιλελληνικό κομιτάτο της Γαλλίας θα έπαιρνε το μεγαλύτερό της γιο, Δημήτριο, για να σπουδάσει στο Παρίσι. Οι Γάλλοι, επειδή ο Δημήτριος ήταν γιος ναυάρχου τον ονόμασαν Θεμιστοκλή. Έκανε τόση εντύπωση στο Παρίσι με την ομορφιά του, τη φουστανέλα και το φέσι, ώστε κέρδισε αμέσως την προστασία της μαντάμ Ρεναμιέ και της ελληνικής καταγωγής δούκισσας Ντ΄ Αμπραντέ. Η ωραία του μορφή φιλοτεχνήθηκε σε πορτρέτο από τη Γαλλίδα καλλιτέχνιδα Αδέλα Ταρντιέ, κυκλοφόρησε σε δελτάρια σε όλη τη Γαλλία, σε πολλές χιλιάδες αντίτυπα, για την ενίσχυση της ελληνικής επανάστασης. Οι εφημερίδες της Λυών τον εκθείαζαν και ο Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε γι’ αυτόν το ποίημα “το Ελληνόπουλο”.
21 Μαΐου 1825: Ο Υδραίος Γ. Ματρόζος και ο Σπετσιώτης Λάζαρος Μασσούς με το πυρπολικό πλέον “Καλομοίρα” πυρπόλησαν τη φρεγάτα με το ταμείο του Τουρκικού στόλου ανάμεσα Εύβοιας-Άνδρου- Κέας- Αττικής.
Στο μεταξύ, η Δόμνα παλεύει, κρατώντας στα χέρια της έγγραφα που την εφοδίασαν κατά καιρούς ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και ο Νικηταράς, ο Μακεδόνας στρατηγός Καρατάσος και ο Άνθιμος Γαζής, όλα βεβαιωτικά για την προσφορά του συζύγου της και της ίδιας, προκειμένου να επιτύχει την αποζημίωση για τα έξοδα του Αγώνα και κάποια σύνταξη. Αποζημίωση δεν επέτυχε, πέτυχε όμως σύνταξη …30 δραχμών. Μετακομίζει στη Σύρο.
Το 1832 επιστρέφει ο Δημήτριος ή Θεμιστοκλής και διορίζεται ακόλουθος του Υπουργείου των Εξωτερικών (από το 1845 ως το 1876 ήταν διοικητής Νάξου). Η Δόμνα μετακομίζει με τη Μαριορή, την κόρη της που παντρεύτηκε τον πλοίαρχο του πολεμικού Ναυτικού Θαιράκη, στον Πειραιά, όπου και πεθαίνει το 1850.
Η Δόμνα, η όμορφη, η δυνατή, η αρχικαπετάνα. “Γεια σου, καλέ, χαρά σου. Βουνά, στεριές και θάλασσες μιλούν για τ’ όνομά σου”. Και ο Λαός, με το αλάνθαστο κριτήριό του, την έκανε τραγούδι…. Σε πείσμα της “Επίσημης Ιστορίας”, που παρόλα τα τρανταχτά τεκμήρια, αφήνει αμνημόνευτους και ξεχασμένους τη Δόμνα και τον άνδρα της. Το δημοτικό ποίημά της γίνεται το δικαστήριο του Χρόνου.
Το Τίμημα: “Σέμνωμα και Καύχημα” δικό μας, των Θρακιωτών, και χρέος μας να αναδείξουμε την προσφορά τους, μια προσφορά ισάξια των μεγάλων αγωνιστών του Γένους, χωρίς διόλου να υπολείπεται η Δόμνα, η “ευγενεστάτη και σεβαστή”, από την Μπουμπουλίνα και τη Μαντώ Μαυρογένους.
==========================
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 4 – Αρβανίτη Νικόλαου: Η Μεγάλη Θρακιώτισσα Δόμνα, είναι και δόξα της Εύβοιας. Οι ΕΛΛΗΝΕΣ Αρβανίτες της χρωστάμε πολλά. Άλλους, που έστελνε η «Υπερτάτη Αρχή», γίνονταν καθ’ οδόν κουρσάροι και όταν έμπαιναν στην Εύβοια, αντί να συμπολεμήσουν με τους αγωνιστές, καταλήστευαν τους Ευβοιώτες χωρικούς.
Η ιστορία της Μεγάλης Κυράς Δόμνας Βισβίζη, είναι μετά τη περίπτωση της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, ένα δεύτερο γερό χαστούκι, στους κοπρίτες μασόνους, που εκ των υστέρων επιχειρούν να οικειοποιηθούν την επανάσταση του 1821, διαδίδοντας αλητωδώς, ότι η επαναστατική οργάνωση «Φιλική Εταιρεία», επειδή δρούσε συνωμοτικά στη παρανομία, ήταν δήθεν μασονική οργάνωση. Όμως το ξαναλέω, οι μασονικές οργανώσεις, δεν δέχονταν γυναίκες στις τάξεις τους, ενώ η ιεραρχική διαβάθμισή τους δεν έχει καμία σχέση με την ιεραρχική δομή της Φιλικής Εταιρείας.
Η Μεγάλη Καπετάνα Δόμνα Βισβίζη, ξόδεψε μεγάλη περιουσία στον αγώνα και οι κοπρίτες καλααμαράδες κυβερνήτες του νεοσύστατου κράτους της φέρθηκαν πρόστυχα.
Όλη η Εύβοια, όλη η Στερεά Ελλάδα, ΌΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ, της χρωστά πολλά.
ΑΙΩΝΙΑ ΤΗΣ Η ΜΝΗΜΗ
SIGA SIGA KAI O HRAKLHS THA BGEI OTI HTAN ALBANOS,ISWS KAI H LERNAIA YDRA NA HTAN ALBANH,
POIOS KSEREI AS RWTHSOYME TOYS ALBANOYS NA MAS POYNE.