ΤΖΑΒΕΛΑΣ ΖΥΓΟΥΡΗΣ — Ήρωας της Επανάστασης του 1821

  — Βιογραφία

  — Ο  Τζαβέλας Ζυγούρης ήταν Σουλιώτης – Αρβανίτης Έλληνας ήρωας της Επανάστασης του 1821, τριτότοκος γιος του Λάμπρου Τζαβέλα και της Μόσχως, αδελφός του Φώτου και του Κίτσου. Γεννήθηκε στο Σούλι άγνωστο πότε ακριβώς και σκοτώθηκε μαχόμενος ηρωικά, στο όρος Καλιακούδα, κοντά στο Καρπενήσι Ευρυτανίας, 26 Αυγούστου 1823.

  — Όταν το Σούλι έπεσε στα χέρια του Τουρκαλβανού Αλί Πασά, ο Ζυγούρης, όπως κι όλοι οι Σουλιώτες, διασκορπίστηκαν. Οι Τζαβελαίοι μαζί με πολλές ακόμη φάρες κατέφυγαν στην Κέρκυρα. Εκεί, ο Ζυγούρης υπηρέτησε ως εκατόνταρχος του Ρωσικού Στρατού, που κατείχε τότε το νησί. Έμεινε εκεί ως το 1820.

  — Όταν οι σουλτάνος κατάλαβε ότι ο Αλί Πασάς των Ιωαννίνων, σχεδίαζε  την πλήρη ανεξαρτησία της ηγεμονίας του, άρχισε πόλεμο εναντίον του. Ο Πασάς των Ιωαννίνων, προκειμένου να προσεταιριστεί τους Σουλιώτες, οι οποίοι ήταν άξιοι πολεμιστές και γνωστοί για τα κατορθώματά τους, παραχώρησε στο Ζυγούρη το πασαλίκι της Χασιάς. Σημειωτέον ότι ο Ζυγούρης Τζαβέλας, κράτησε το πασαλίκι αυτό ως τις παραμονές της Επαναστάσεως.

  — Πολέμησε στην Ήπειρο εναντίον Τούρκων κι Αλβανών (ανάλογα με το τι εξυπηρετούσε την ελευθερία των Σουλιωτών) και γύρω στα 1823 βρισκόταν στο Μεσολόγγι, όπου έλαβε τον τίτλο του «Στρατηγού», από τον Άρειο Πάγο που διοικούσε τους Επαναστάτες Έλληνες. Συμπολέμησε με τον Μάρκο Μπότσαρη στο Κεφαλόβρυσο της Ευρυτανίας και μετά το θάνατο του δεύτερου, αναγνωρίστηκε αρχηγός της στρατιάς που θ’ αντιμετώπιζε τους Τουρκαλβανούς. Ανέλαβε την άμυνα στο όρος Καλιακούδα, νότια του Καρπενησίου. Στη μάχη που δόθηκε από Σουλιώτες, Πελοποννήσιους κλπ Ηπειρώτες κατά των Τουρκαλβανών, οι Έλληνες περικυκλώθηκαν κι ο Ζυγούρης Τζαβέλας σκοτώθηκε σε μάχη σώμα με σώμα.