ΜΠΟΤΣΑΡΑΙΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ (1821) ΠΕΡΙΟΔΟΥ
— Οι Μποτσαραίοι υπήρξαν μία από τις πιο σημαντικές και ιστορικές οικογένειες (φάρες), Ελλήνων-Αρβανιτών των Σουλιωτών,με τεράστιο βάθος χρόνου και αδιάκοπης πολεμικής συνεισφοράς κατά των Οθωμανών.
— Οι Μποτσαραίοι αναφέρονται στην άμεση προ της τουρκοκρατίας ιστορία της Ηπείρου και σύμφωνα με κάποιες πηγές, συνέπραξαν με τον Γεώργιο Καστριώτη – Σκεντέρμπεη, για την αντιμετώπιση του τότε (περί το 1430 – 1450) κινδύνου του Τουρκικού επεκτατισμού. Από δε το 1600 και μετά, υπάρχουν συγκεκριμένα ιστορικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία, η συγκεκριμένη φάρα (πατριά) πρωταγωνιστεί σε μάχες κατά των Τούρκων, αλλά και κατά των ΤουρκοΑλβανών.
— Ως γενάρχης της φάρας των Μποτσαραίων (ή και Βοτσαραίων) αναφέρεται ο Κίτσος Μπότσαρης, πατέρας του Σπύρου, 1620-1680 περίπου, αλλά η φάρα των Μποτσαραίων, όπως προείπα, πιστοποιείται πολύ πριν.
— Σύμφωνα με τον Χριστόφορο Περραιβό, τόπος καταγωγής των άμεσα γνωστών Μποτσαραίων ήταν το χωριό Δράγανη της Θεσπρωτίας. Κατά τον επικοισμό του Σουλίου, από πρόσφυγες Έλληνες-Αρβανίτες, στις αρχές του 17ου αιώνα, οι Μποτσαραίοι εγκαταστάθηκαν στην θέση Λάκκα ή Κακολάκκα ή Παλιοκατούντι (Παλιοχώρι), που μέχρι και σήμερα καλείται «Λάκκα του Μπότσαρη», δηλώνοντας ότι οι Μποτσαραίοι ήταν από τους αρχικούς οικιστές και θεμελιωτές της Σουλιώτικης ομοσπονδίας.
Ο πλέον ξακουστός είναι ο ήρωας της Επανάστασης του 1821, Μάρκος Μπότσαρης.
Διαδοχικά, οι ιστορικά γνωστοί Μποτσαραίοι, διαδοχικά είναι:
Κίτσος Μπότσαρης (αποκλειθείς γενάρχης ενώ υπάρχουν και προηγούμενοι) 1620 -1680 περίπου.
Σπύρος Μπότσαρης του Κίτσου, 1650-1745.
Κίτσος Μπότσαρης του Σπύρου, 1682-1738.
Γεώργιος Μπότσαρης του Κίτσου, 1719-1803, με σύζυγο την Δέσπω Κουτσονίκα.
Τούσιας Μπότσαρης του Γεωργίου (πρέπει να σκοτώθηκε σε νεαρή ηλικία και το παιδί του έλαβε και αυτό το όνομα Τούσιας).
Κίτσος Μπότσαρης του Γεωργίου, 1754-1813, με σύζυγο την Βασιλική Μπαμπίλη.
Τα παιδιά αυτού του Κίτσου, Δέσπω, Νικόλας, Κώστας και ο πασίγνωστος ήρωας Μάρκος Μπότσαρης (1790-1823) τους βρήκε η επανάσταση του 1821, έτοιμους, μπαρουτοκαπνισμένους πολεμιστές, με μεγάλες νίκες υπό τον πατέρα τους, στις μάχες Σουλιωτών κατά του Αλί πασά και των Τούρκων.
