Δίγλωσσες επιγραφές στα ορόσημα αναφέρουν ότι ο Γναίος Εγνάτιος, ανθύπατος της Μακεδονίας, διέταξε την κατασκευή του, αν και η ακριβής ημερομηνία είναι αβέβαιη. ο δρόμος πιθανότατα πήρε το όνομά του από τον κατασκευαστή του. Η στρατιωτική αυτή οδός, πλάτους 6 μέτρων, διαδέχθηκε έναν παλαιότερο δρόμο από την Ιλλυρία προς το Βυζάντιο, όπως περιγράφουν ο Πολύβιος και ο Κικέρων, τον οποίο οι Ρωμαίοι προφανώς έχτισαν και βελτίωσαν.Η διαδρομή κυρίως στη δύσβατη Ιλλυρία, συχνά καταστρεφόταν τον χειμώνα σε πολλά σημεία της. Επίσης λόγω των πολλών μαχών που διεξήχθησαν κατά μήκος και γύρω από την Εγνατία οδό, προκλήθηκαν σημαντικές φθορές, τις οποίες οι αυτοκράτορες αδυνατούσαν να επισκευάσουν. Σε κάθε περίπτωση η Εγνατία εξυπηρετούσε στρατιωτικά και εμπορικά τη Ρώμη αρχικά με τις ανατολικές επαρχίες, αλλά και τις ανάγκες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από Ιουστινιανό και μετέπειτα.
Πόλεις με στρατιωτικούς σταθμούς κατά μήκος της αρχαίας Εγνατίας οδού ήσαν: Δυρράχιο (Επίδαμνος) Κλαυδιάνα, Απολλωνία, Masio Scampa (Ελμπασάν), Λυχνίδα (Οχρίδα), Δαμάστιον, Ηράκλεια (Μπίτολα), Φλώρινα, Έδεσσα, Πέλλα, Θεσσαλονίκη, Πύδνα, Αμφίπολη, Φίλιπποι, Νεάπολη (Καβάλα), Αναστασιούπολη, Τραϊανούπολη, Κυψέλη, Αίνος, Απόι, Αδριανούπολη, Πέρινθος, Σελύμπρια, Μελαντία, Ρέντζιον, Βυζάντιον (Κωνσταντινούπολη).
Stratioti ή Stradioti – Αρβανίτες
Για τη σελίδα, ιδιαίτερη σημασία έχει η δύσβατη περιοχή, την οποία διασχίζει η αρχαία Εγνατία οδός επί του σημερινού Αλβανικού εδάφους, στο οποίο δεσπόζουσα θέση έχει η περιοχή του Άρβανου, κοινό τόπο καταγωγής των σκληροτράχηλων πολεμιστών, οι οποίοι έμειναν γνωστοί ως Stradioti ή Stratioti καθώς φυσικά και των Αρβανιτών!!! Μπορεί ανάμεσα στους Stratioti να υπήρξαν μερικοί Αλβανοί, Σέρβοι και Αρμάνοι, αλλά στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήσαν Έλληνες Αρβανίτες.
Οι Stratioti ήσαν μισθοφόροι πολεμιστές – φρουροί, οι οποίοι μπορεί να μετακινούνταν καθ ομάδας, όμως ο καθένας είχε μαζί του την οικογένειά του, με την οποία εγκαθίστατο ημιμόνιμα κοντά στη φρουρά που υπηρετούσε.
Όταν άρχισε η κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, οι φρουροί της Εγνατίας οδού Stratioti ή Stradioti, άρχισαν να διασπώνται όντες απλήρωτοι, και έφευγαν σε Ευρωπαϊκές ηγεμονίες προς αναζήτηση ένοπλης εργασίας. Όσοι έμειναν κυρίως στη περιοχή του Άρβανου, άρχισαν κλεφτοπόλεμο με τους Τουρκαλβανούς κι έγιναν γνωστοί κι ως άρχοντες Αετοί των ορέων (βουνών).
Είναι αξιοσημείωτο, ότι όταν ο Σκετέρμπεης προσπάθησε να ενώσει υπό την εξουσία του τα μικρά Αλβανικά πριγκιπάτα, οι Αρβανίτες πολεμιστές, επικαλούμενοι τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, του είπαν θα το συζητήσουμε και θα σου απαντήσουμε. Η απάντηση ήταν 300+ χρόνια πόλεμοι εναντίον των Αλβανών και Τουρκαλβανών!!!!
Υπάρχουν ιστορικές αναφορές, τόσο για εξέγερση των πολεμιστών του Άρβανου, μεσούσης της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, όσο και για τον αδιάκοπο κλεφτοπόλεμο των Αρβανιτών κατά των Αλβανών σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα και Ήπειρο. (Έχω αναφερθεί εκτενώς σε άλλο άρθρο).
Ο χρόνος όμως κυλούσε σε βάρος των Αρβανιτών, οι οποίοι από το 1750 περίπου, άρχισαν να υποχωρούν νοτιότερα. Οι Αλβανοί δεν άφησαν στο Άρβανο τίποτα που να θυμίζει τους πολεμιστές Αρβανίτες, Οι οποίοι απέκτησαν νέες πατρίδες, με κυριότερη το Σούλι, το οποίο τίμησαν κι έκαναν ξακουστό σε όλον τον κόσμο!!!
Όταν οι Αλβανοί άρχισαν μετά το 1900 προσπάθειες για ίδρυση δικού τους κράτους, άνοιξαν και την όρεξή τους για να κληρονομήσουν από την αποχωρούσα Τουρκία, Ελληνικά εδάφη. Για να πετύχουν καλύτερα του σκοπού τους, «ξέχασαν» τους μακροχρόνιους πολέμους τους εναντίον των Αρβανιτών ΕΛΛΗΝΩΝ κι αφού ανακάλυψαν το χωριό Arber, κι επιδόθηκαν σε πλαστογραφία της ιστορίας,
ότι απ το ασήμαντο κι άγνωστο Αρμπέρ κατάγονται οι Αρβανίτες που τους αποκαλούν Αρμπερίστες,
ότι Αρμπερίστες κι Αρβανίτες κι Αλβανοί είναι το ίδιο πράγμα,
ότι δεν ξέρουν τίποτα για το Άρβανο κι ότι εμείς είμαστε σε ….σύγχυση!!!!
Για την ιστορία: ιστορικά στοιχεία ξενιτεμένων φουστανελάτων Stratioti ή Stradioti, έχουν βρεθεί στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, στη Κωνσταντινούπολη, στη Μάλτα, στην Ιταλία, στην Ισπανία και αλλού!!!
Via Appia
Via Egnatia